بررسی پیامدهای آتش سوزی بر خواص خاک مراتع

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

چکیده
آتش‌سوزیهای طبیعی زیادی در مراتع مناطق خشک و نیمه‌خشک به وقوع می‌پیوندد که ممکن است سبب نابودی علوفه مرغوب شده و خاک با ارزش مرتعی را در معرض فرسایش قرار داده و موجب خسارات مالی و زیست محیطی زیادی گردد. برای بررسی پیامد اثر آتش‌سوزی در مراتع نیمه‌استپی، مطالعه‌ای در مراتع آتش گرفته بر روی خصوصیات فیزیکی شیمیایی خاک در مراتع نیمه‌استپی منطقه کردان شهرستان کرج (البرز جنوبی) انجام گرفت. بر این اساس خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در مرتع آتش گرفته و مرتع شاهد با استقرار 15 پلات در هر منطقه مورد اندازه‌گیری و ارزیابی قرار گرفتند. نرمال بودن داده‌های جمع‌آوری شده ابتدا با استفاده از ازمون کولموگراف-اسمیرنوف سنجش شده و سپس با استفاده از آزمون t مستقل مورد تجریه و تحلیل قرار گرفتند. آنالیز آماری آزمایشات خاک بیانگر آن است که بعد از آتش‌سوزی میزان ازت کل، فسفر قابل جذب، کلسیم قابل جذب، کربن آلی خاک (سطح 1%) و پتاسیم قابل جذب خاک (سطح 5%) کاهش یافته ولی منیزیم قابل جذب خاک (سطح 1%) و میزان ظرفیت تبادل کاتیونی خاک (سطح 5%) افزایش یافت. همچنین آتش‌سوزی بر میزان افزایش رس خاک تاثیر مثبت داشته (سطح 5%) اما بر سایر خصوصیات فیزیکی اندازه‌گیری شدة خاک (جرم مخصوص ظاهری، درصد شن و درصد سیلت خاک) تاثیری نداشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Impact of fires on rangeland soil properties

نویسنده [English]

  • Mahmoud Goudarzi 1
1
2
چکیده [English]

Abstract
Many natural fires occur in arid and semi arid rangelands that may result in destruction of desirable forage and also erosion of valuable rangeland's soil which eventually will lead to great environmental and financial losses. To study the effects of fire on soil physical and chemical properties, a research project was defined and carried out in semi steppe rangelands of Kordan located in southern Alborz Mountain north east of Karaj city. A randomized completely block design was used with two treatments (control and burned rangelands) and 15 replications in year 2008. Soils of the studied area (control and burned rangelands) were examined using sampling in the first spring season after fire was occurred. In each quadrate, percentage of canopy cover was measured. Statistical analysis was performed through factorial experimental design and means comparisons were done by Duncan's test. According to the results of soil analysis, amount of total N, absorbable phosphorous, absorbable calcium and soil organic carbon decreased after the fire. Magnesium absorbable, Cation exchange capacity and percentage of clay increased after the fire. Fire also had no significant effects on the percentage of sand, silt and soil bulk density.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Burning
  • Soil physical properties
  • Soil chemical properties
  • Kordan Rangeland