مطالعه اثر خشک‌سالی بر تغییرات پوشش گیاهی در اراضی مرتعی و کشاورزی بر مبنای داده‌های میدانی و ماهواره‌ای (مطالعه موردی: جنوب استان همدان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه ملایر

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه ملایر

3 استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه ملایر

4 مربی گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه ملایر

چکیده

تأثیر خشک‌سالی می‌تواند به‌صورت کاهش منابع آب، کاهش تولیدات کشاورزی، تغییر در پوشش گیاهی اراضی مرتعی منطقه و تسریع در بیابان‌زایی باشد. برای مطالعه و پایش خشک‌سالی نیاز به کمی سازی اثرات آن با استفاده از شاخص‌های خشک‌سالی است. این شاخص‌ها بر اساس نوع داده‌های قابل‌دسترسی به دودسته کلی: زمینی و ماهواره‌ای تقسیم می‌شوند. هدف این مطالعه، مقایسه توان تشخیص و گروه‌بندی تغییرات رخ‌داده درپوشش گیاهی براثر خشک‌سالی، بین یک شاخص خشک‌سالی زمینی شاخص بارش استانداردشده (SPI) و چهار شاخص ماهواره‌ای استخراج‌شده از تصاویر لند ست TM: شاخص تأمین آب پوشش گیاهی (WSVI)، شاخص وضعیت دمایی (TCI)، شاخص شرایط پوشش گیاهی (VCI)، و شاخص خشک‌سالی پوشش گیاهی (VDI) در جنوب استان همدان است. به این منظور شاخص‌های ذکرشده از روی تصاویر استخراج شد و همبستگی پیرسون بین آن‌ها انجام گرفت. نتایج نشان داد که بهترین پاسخ به خشک‌سالی در سال‌های موردبررسی با شاخص VDI به دست می‌آید. کمترین تطابق در سال‌های موردمطالعه با شاخص TCI است. با توجه به اینکه تصاویر ماهواره‌ای نسبت به روش‌های هواشناسی دارای مزایایی همچون سطح پوشش وسیع‌تر، قدرت تفکیک زمانی بالاتر و هزینه کمتر هستند، استفاده از دانش سنجش‌ازدور پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying the effects of drought on vegetation changes in rangeland and agricultural areas based on field and satellite data (Case study: Southern part of Hamadan Province)

چکیده [English]

The impact of drought can be water supplies decrement, agricultural production reduction, changes in vegetation and rangeland area or desertification accelerating. Quantify the effects of drought indices are necessary for drought episodes monitoring. Based on accessible data type into two general these indices were divided in two categories: terrestrial and satellite.The aim of this study was to compare the diagnosis and classification ability of vegetation changes which have occurred as a result of drought. The SPI used as earth index and WSVI, TCI, VCI and VDI used as satellite indices for monitoring vegetation change in the southern part of Hamadan Province. For this purpose, the indices were extracted from Landsat TM and images and the correlation between them done based on Pearson correlation. The results showed that the highest and lowest correlations with the drought variables at the studied years were achieved with VDI and TCI indices respectively. Compared to meteorological methods, the satellite images have advantages such as wider coverage, higher temporal resolution and lower cost. So, the use of remote sensing is recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drought
  • Satellite indices
  • Standardized Precipitation Index
  • Southern of Hamadan