بررسی ارزش‌رجحانی گیاهان مرتعی در ماه‌های مختلف فصل چرا در منطقه سرعلی‌آباد گرگان

در این پژوهش ارزش رجحانی گیاهان مرتعی منطقه سرعلی‌آباد گرگان در ماه‌های مختلف فصل چرادر سال‌های 1386 الی 1389 به روش زمان‌سنجی مورد بررسی قرار گرفت. در این روش زمان صرف شده برای چرای گونه‌ها با اندازه‌گیری و درصد زمان چرا شده گونه‌ها محاسبه گردید. سپس با محاسبه نسبت گونه در جیرهو نسبت گونه در علوفه شاخص انتخاب محاسبه شد. نوع دام مورد بررسی گوسفند‌نژاد زل آمیخته به وزن 46 کیلوگرم و سه ساله بوده است. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها در قالب آزمایش فاکتوریل بر‌اساس طرح بلوک کامل تصادفی و میانگین داده‌ها با استفاده از آزمون چند دامنه دانکن در نرم‌افزارSAS مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد بین ارزش رجحانی گونه‌ها در زمان‌های مختلف فصل چرا اختلاف معنی‌داری وجود دارد ولی بین ارزش رجحانی ماه‌های مختلف فصل چرا به تنهایی معنی‌دار نبوده است. ارزش رجحانی گونه‌ها در ماه خرداد نشان داد اغلب گونه‌های پهن برگ علفی دائمی مانند Medicago lupulina، Taraxacumbrevirostre، Medicago sativa، Tragopogongraminifolius، Galliumverum، Centaureazuvandicaو Crepispulchra دارای ارزش رجحانی بالا (کلاسІ) نسبت به گندمیان دائمی (کلاسІІ) و پهن برگان غیر علفی مانند Cousiniaglaucopsis(کلاسІІІ) بودند. در تیر ماه ارزش رجحانی اغلب گیاهان پهن برگ علفی دائمی کاهش پیدا کرد ولی برخی از آن‌ها مانند شنگ، گل گندم و ریش قوش افزایش یافتند. در این ماه ارزش رجحانی گونه گندمی علف بره(Festuca ovina) نسبت به ماه خرداد افزایش یافت(کلاسІ) ولی سایر گندمیان تقریباً ثابت ماندند. ارزش رجحانی در مرداد ماه نشان داد به‌جز گونه‌های گل گندم، ریش‌قوش و شیرپنیر که دارای ارزش رجحانی بالا بودند(کلاسІ)، سایر گونه‌های پهن برگان علفی مانند شنگ، یونجه و یونجه سیاهبه‌خاطر اتمام مراحل فنولوژی و رسیدن بذر ارزش رجحانی آن‌ها کاهش چشمگیری داشته است. در این ماه از گندمیان دائمی، گونه‌های علف بره و چمن باریک برگ(Poa angustifolia) دارای ارزش رجحانی بالا(کلاسІ)، علف پشمکی(Bromustomentellus) ارزش رجحانی متوسط(کلاسІІ)و سایر گندمیان دارای ارزش رجحانی پایین(کلاسІІІ) بودند. گونه پهن برگ خاردار هزار خار نیز ارزش رجحانی پایینی داشت.در مجموع ارزش رجحانی گیاهان مرتعی از مرحله رشد رویشی به سمتمراحل گل‌دهی و زایشی کاهش پیدا کرد، همچنین نتایج این پژوهش نشان داده است که گوسفندان گونه­های پهن برگ علفی دائمی را نسبت به گندمیان دائمی و پهن برگان خشبی ترجیح می‌دهند.